Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Płocku mieści się przy Starym Rynku 14/18, w obiekcie klasztornym Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia, w miejscu, w którym rozpoczęła się wielka, prorocka misja św. Siostry Faustyny Kowalskiej. Ze względu na historyczność tego miejsca: objawienia Pana Jezusa, który polecił namalowanie swego obrazu z podpisem: Jezu, ufam Tobie i zażądał ustanowienia w Kościele święta Miłosierdzia Bożego, a także ze względu na licznie przybywających do tego miejsca pielgrzymów, w dniu kanonizacji Siostry Faustyny, 30 kwietnia 2000 roku, ordynariusz diecezji płockiej bp Stanisław Wielgus podniósł kaplicę Zgromadzenia do rangi Sanktuarium i ustanowił rektorat. Każdego 22 dnia miesiąca (w dniu objawienia się Pana Jezusa św. Siostrze Faustynie) odbywają się uroczyste nabożeństwa ku czci Miłosierdzia Bożego. Codziennie celebrowane są Msze święte (rano i po południu), o 15:00 praktykowana jest wspólnotowa modlitwa w Godzinie Miłosierdzia i po niej Koronka do Miłosierdzia Bożego, przez cały dzień trwa adoracja Najświętszego Sakramentu i posługa kapłanów w konfesjonale. Wszystko to ma miejsce obecnie w zastępczej kaplicy, gdyż w miejscu objawień prowadzone są prace związane z budową nowej świątyni.
Klasztor Zgromadzenia położony jest nad Wisłą na Wzgórzu Tumskim, w starej części miasta, które ma bardzo bogatą historię sięgającą X-XI wieku. Początki posługi miłosierdzia w tym klasztorze wiążą się z osobą bł. abpa Antoniego Juliana Nowowiejskiego, który jeszcze jako kapłan założył zakład „Anioła Stróża” dla biednych dziewcząt i zgromadzenie bezhabitowe „Bożej Miłości” dla prowadzenia nad nimi pracy wychowawczej. Instytut ten 13 kwietnia 1899 roku (za radą i staraniem swego Założyciela) połączył się z doświadczonym w takiej pracy apostolskiej Zgromadzeniem Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia sprowadzonym z Warszawy. Siostry rozpoczęły pracę zgodnie ze swoim charyzmatem, dzięki czemu zakład „Anioła Stróża” pomyślnie się rozwijał. Przebywało w nim początkowo około 50 pokutnic, a gdy otworzono filię domu w Białej koło Płocka – nawet ponad 100 wychowanek, które w zależności od uzdolnień pracowały pod kierunkiem sióstr w pralni, szwalni, pracowni haftu lub na gospodarstwie w Białej. Rytm życia sióstr i wychowanek wyznaczała modlitwa i praca, która nie tylko była głównym źródłem utrzymania dla klasztoru i zakładu, ale także ważnym środkiem wychowawczym, przygotowującym dziewczęta do godnego życia w społeczeństwie. Zakład cieszył się uznaniem Kościoła, władz Miasta i mieszkańców Płocka. Wielkim opiekunem i przyjacielem domu był abp Julian Nowowiejski, autor książki: „Dzieje Instytutu Matki Bożej Miłosierdzia”. W 1918 roku klasztor i zakład „Anioła Stróża” przy Starym Rynku odwiedził ks. Achilles Ratti, późniejszy papież Pius XI.
Do tego klasztoru późną wiosną 1930 roku matka generalna Michaela Moraczewska wysłała Siostrę Faustynę Kowalską, przeznaczając do pracy w sklepie piekarniczym, w którym codziennie zaopatrywało się w pieczywo wielu mieszkańców Płocka. W oficynie tego klasztoru przy Starym Rynku miało miejsce historyczne dla kultu Miłosierdzia Bożego wydarzenie, mianowicie pierwsze objawienie Jezusa Miłosiernego, które rozpoczęło publiczną misję św. Siostry Faustyny. 22 lutego 1931 roku Pan Jezus ukazał się jej w takiej postaci jak na obrazie „Jezu ufam Tobie”. O tym wydarzeniu tak napisała w swym „Dzienniczku”: Wieczorem, kiedy byłam w celi, ujrzałam Pana Jezusa ubranego w szacie białej. Jedna ręka wzniesiona do błogosławieństwa, a druga dotykała szaty na piersiach. Z uchylenia szaty na piersiach wychodziły dwa wielkie promienie, jeden czerwony, a drugi blady. W milczeniu wpatrywałam się w Pana, dusza moja była przejęta bojaźnią, ale i radością wielką. Po chwili powiedział mi Jezus: „Wymaluj obraz według rysunku, który widzisz, z podpisem: Jezu, ufam Tobie. Pragnę, aby ten obraz czczono najpierw w kaplicy waszej i na całym świecie. Obiecuję, że dusza, która czcić będzie ten obraz, nie zginie. Obiecuję także, już tu na ziemi, zwycięstwo nad nieprzyjaciółmi, a szczególnie w godzinę śmierci. Ja sam bronić ją będę jako swej chwały (Dz. 47-48). W klasztorze płockim Siostra Faustyna usłyszała także polecenie Jezusa dotyczące ustanowienia Święta Miłosierdzia w pierwszą niedzielę po Wielkanocy. Tu rozpoczął się więc ten „świetlisty szlak”, na którym Jezus stopniowo przekazywał jej prorocką misję przypomnienia światu prawdy o Jego miłosiernej miłości do każdego człowieka.
W roku 1939 w kaplicy umieszczono pierwszy obraz Jezusa Miłosiernego namalowany według wizji Siostry Faustyny. Lata II wojny światowej sprzyjały upowszechnianiu się nabożeństwa do Miłosierdzia Bożego w formach przez nią przekazanych. Siostry z klasztoru w Płocku nie tylko modliły się przed obrazem Jezusa Miłosiernego, ale także upowszechniały to nabożeństwo m. in. przez rozdawanie medalików i obrazków z Koronką oraz przez wysyłanie ich w paczkach z żywnością do obozów i więzień.
W roku 1950 władze komunistyczne usunęły siostry z klasztoru płockiego, a klasztor i zakład „Anioła Stróża” upaństwowiły. Po 40 latach, w stanie zrujnowanym, Zgromadzenie odzyskało swoją własność i z pomocą życzliwych ofiarodawców odbudowywało ten historyczny obiekt. Wraz z zamieszkaniem w nim sióstr i otwarciem kaplicy zaczął się w tym miejscu na nowo odradzać i rozwijać kult Bożego Miłosierdzia. W kaplicy umieszczono najpierw kopię łaskami słynącego obrazu z Sanktuarium w Łagiewnikach, a następnie obraz Jezusa Miłosiernego (pędzla Elżbiety Plewa-Hoffmann), który w latach 1992-2000 peregrynował po wszystkich parafiach diecezji płockiej. Klasztor przy Starym Rynku stał się miejscem czynienia, głoszenia i wypraszania miłosierdzia dla świata, celem wielu pielgrzymek z kraju i spoza jego granic. Siostry po powrocie do Płocka nie tylko odbudowywały i remontowały zniszczone budynki, ale przede wszystkim z wielkim zapałem i energią podjęły misję głoszenia, wypraszania i czynienia miłosierdzia, realizując charyzmatyczną misję Zgromadzenia: najpierw w Ognisku przedszkolnym, potem w Ośrodku dla dziewcząt, świetlicy młodzieżowej, równocześnie służąc pielgrzymom.
30 kwietnia 2000 roku kaplica klasztorna została podniesiona do rangi diecezjalnego Sanktuarium Bożego Miłosierdzia. Dziś na miejscu objawień prowadzona jest budowa nowej świątyni oraz odpowiedniego zaplecza dla pielgrzymów, formacji apostołów Bożego Miłosierdzia, ośrodka rekolekcyjnego i dzieła miłosierdzia wobec osób potrzebujących moralnej pomocy. Mimo rozbudowy siostry kontynuują misję apostolską, pracując w Diecezjalnym Duszpasterstwie Młodzieżowym „Studnia” i czuwając przy „Oknie Życia” założonym przy klasztorze. Głównym zadaniem jednak jest służba przybywającym tu pielgrzymom. Sanktuarium jest miejscem zadumy rekolekcyjnej dla wielu osób indywidualnych i grup zorganizowanych. To wszyst- ko czyni płockie Sanktuarium miejscem spotkania się z Bogiem bogatym w miłosierdzie.
s. M. Elżbieta Siepak ISMM
